Bahçelerde keyifli vakit geçirmek için çoğunlukla açık hava aydınlatma sistemleri kullanılır. Bahçe aydınlatmasında ağaç ışıklandırması, sağlam ve dikkat çekici bir seçenek olarak öne çıkar. Ancak, ağaçların doğal güzelliklerini yansıtarak aydınlatmak için doğru teknikleri kullanmak önemlidir.

Ağaç ışıklandırması için ilk adım, doğru aydınlatma türlerinin belirlenmesidir. Tavan aydınlatması, nokta aydınlatma ve yaygın aydınlatma bahçelerde sıklıkla kullanılan yöntemler arasındadır. Ağaçların ışıklandırılması için en uygun yöntemlerden biri de doğrudan aydınlatmadır. Ayrıca, açık hava aydınlatma sistemleri arasında LED aydınlatmalar, havai ışıklandırmalar, ve spot ışıklandırma sistemleri de tercih edilmektedir.

Ağaç ışıklandırmasında dev bir ağacı gösteren tabelalar, ağacın altındaki alanları aydınlatmak için de kullanılabilir. Bu da bahçenizi daha romantik bir hale getirir. Bunun yanı sıra, ağaçların seçimi de önemlidir. Büyük ve heybetli ağaçlar, bahçenin atmosferini güçlendirmek için kullanılabilir. Bu ağaçların ışıklandırması, bahçenin genel görünümünü etkileyebilir.

Aydınlatma Türleri

Aydınlatma tasarımında kullanılabilecek farklı türde aydınlatma yöntemleri vardır. Bunlar, genel aydınlatma, yön aydınlatması ve vurgu aydınlatması olarak sınıflandırılabilir. Genel aydınlatma, bahçede geniş kapsamlı aydınlatma sağlamak için kullanılır. Buna güneş enerjili veya elektrikli lambalar gibi farklı türde ışık kaynakları dahildir. Yön aydınlatması, bahçe bitkilerine yönelik taşlıklar veya alçak aydınlatma armatürleri gibi belirli alanların aydınlatılması için kullanılır. Vurgu aydınlatması ise, bahçede yer alan yüksek ağaçların, özellikle de gövde kısımlarının aydınlatılması için kullanılır.

Bahçede en iyi görünümü sağlamak için, ağaçların özelliklerine göre farklı aydınlatma yöntemleri uygulanmalıdır. Küçük ağaçlar, özellikle gövde kısımları için spot ışıklar kullanarak aydınlatılabilirler. Büyük ağaçlar, ağacın yüksekliğine göre farklı seviyelerde aydınlatma sağlamak için daha büyük ve güçlü aydınlatma armatürleri kullanılabilir.

Bahçe aydınlatması için en uygun ışık kaynakları, LED aydınlatmalar ve güneş enerjili ışık kaynaklarıdır. Bu kaynaklar, enerji tasarrufu sağladığından, uzun ömürlü olduklarından ve çevre dostu olduklarından daha çok tercih edilir.

Ayrıca, bahçe aydınlatması tasarımı için farklı renklerin kullanımı da önemlidir. Aydınlatma armatürleri, sarı ısıtmalı lambalar ve ağaçların yaprakları gibi yeşil ve kahverengi tonlarına sahip ışıklar kullanılarak doğal bir doku sağlar.

Sonuç olarak, bahçe aydınlatması için kullanılabilecek farklı türde aydınlatma yöntemleri vardır. Ağaçların özelliklerine göre uygun aydınlatma yöntemi seçilmeli ve enerji tasarrufu sağlayan LED veya güneş enerjili ışık kaynakları tercih edilmelidir. Farklı renklerin kullanımı da tasarıma doğal bir görünüm kazandırır.

Heybetli Ağaçların Seçimi

Bahçe aydınlatması için uygun ağaç seçimi, bahçenin görünümünü tamamen değiştirebilecek kritik bir karardır. Heybetli ağaçların ışıklandırılması bahçeyi çok daha şık ve göz alıcı kılabilir.

Bahçede kullanılabilecek birçok farklı türden ağaç vardır. Bunların arasında çınar, selvi, karaçam, zeytin, şimşir ve söğüt gibi telaffuz edebileceğimiz birçok ağaç bulunmaktadır. Ancak bahçenin büyüklüğüne ve mevcut bitkilere göre doğru ağaç seçimi yapmak çok önemlidir.

Bahçenizin büyük ise, yüksek gövdeli ve gür yapraklı bir ağaç seçmek aydınlatmanın etkisini artırır. Bunların arasında dişbudak, akçaağaç, ceviz ve gürgen gibi ağaçlar bulunmaktadır.

Ağaçları seçerken bahçenizin bitki örtüsüne de dikkat etmek gerekmektedir. Çok yapraklı ağaçlar, bitkilere gölge düşürerek onların gelişmesini engelleyebilirler. Bu nedenle, ferahlatıcı bir görünüm oluşturmak için bitkilerle uyumlu ağaçlar seçilmelidir.

Ayrıca, ağacın yaprak şekilleri ve büyüklüğü de ışıklandırmayı etkileyebilir. Ağaçların dalları, ışığın farklı açılardan yansımasına yardımcı olabileceği için daha büyük yapraklı ağaçlar, ışığı daha iyi yansıtabilir. Örneğin, büyük yapraklı ağaçların gövdelerinin etrafına ışık kaynakları yerleştirilerek, farklı katmanlarda aydınlatma sağlanabilir.

Tüm bunların yanı sıra, ağaç seçimi kişisel keyif ve estetik tercihlerinizle işlevsel performansı karşılamalıdır. Bu nedenle bahçenizde hoşunuza gidecek şekilde görsel olarak uyumlu ağaçlar seçmeniz sizin çıkarınıza olacaktır.

Ayırt Edici Görünürlük

Bahçe aydınlatması için ağaçların doğal güzelliklerinin havalı bir şekilde görünmesi gerekmektedir. Bu nedenle, ağaçların farklı katmanları, kalınlık ve yaprak şekilleri için özel bir ışıklandırma stratejisi gerekmektedir.

Ağaçların taban kısmına odaklanan bir ışıklandırma, diğer taraftan gelen ışığın gölgeler oluşturmasına neden olabilir. Bu nedenle, katmanların birbiri üzerinde güzel bir şekilde görünebilmesini sağlamak için çeşitli ışıklandırma teknikleri kullanılabilir.

Taban katmanı için, bir ağacın alt kısımlarına, genellikle taşların ve bitkilerin arasına yerleştirilen damlama ışıkları, görünümü tamamlar. Ara katman, ağacın orta kısmına yerleştirilen yukarıdan ışıklandırmayla vurgulanabilir. Üst katmanda ise dalın üstünden ışıklandırma kullanmak, ağacın siluetinin vurgulanması için etkileyici bir yöntemdir.

Aynı zamanda, ağaçların kalınlığı, yapısal özellikleri ve yaprak şekilleri ışıklandırma tekniklerinde dikkate alınmalıdır. Ağacın kalın dalları, dikine ışıkla aydınlatılmalı ve yapraklara ışık yaymak için yukarıda bahsedilen stratejiler kullanılmalıdır.

• Düz yapraklı ağaçlar: Ağacın yapraklarına düz ışıklandırma tekniği uygulanabilir.
• İnce ve uzun yapraklı ağaçlar: Işıklandırmayı yaprakların üstünden geçirerek yaprakların havalı görünmesini sağlamak için ışık kaynakları dikey olarak yerleştirilebilir.
• Bol yapraklı ağaçlar: Dalmış aydınlatma yöntemi kullanarak ağacın geniş yaprak yüzeyini kaplayacak başka bir görsel oluşturma yöntemi olabilir.

Odunsu Bitkilerin Işılandırılması

Odunsu bitkiler, bahçe aydınlatması için önemli bir faktördür ve ağaçların bıraktığı gölge etkisi altındaki bitkilerin doğru bir şekilde aydınlatılması gerekmektedir. Bu nedenle, altındaki küçük bitkilerin ışığa ihtiyacı olduğu kadar, estetik açıdan da uyumlu bir görünüm elde etmek gerekmektedir.

İlk olarak, ağacın gölge etkisini azaltabilmek için farklı bir ışıklandırma stratejisi uygulanabilir. Ağacın dallarına doğru ışık kaynakları yerleştirmek, altındaki bitkilerin daha az gölgelenmesine ve daha iyi ışık alma şansına sahip olmalarına yardımcı olabilir.

Ayrıca, bitkilerin farklı yüksekliklerde yer alması, ışığın daha eşit bir şekilde dağılmasına ve bitkilerin ihtiyaç duydukları ışık miktarını almalarına yardımcı olabilir. Bu sebeple, bitkilerin düzenlenmesi ve farklı seviyelerin yaratılması önemlidir.

Ayrıca, bitkilerin birbirleriyle uyumlu olduğu bir kompozisyon yaratmak için farklı bitki türleri bir arada kullanılabilir. Aydınlatmanın (Işığın rengi, şiddeti, yayılımı) bitkilerin renk tonlarına ve büyüme hızına uygun olması önemlidir.

Son olarak, bitkilerin ihtiyaç duydukları su miktarı ve besin maddelerinin yanı sıra aydınlatma düzenleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bitkilerin sağlıklı kalması için önceki maddelerinde de belirttiğimiz gibi periyodik sulama ve besleme işlemleri yapılmalıdır.

Özet olarak, ağaçların altındaki bitkilerin aydınlatılması, yalnızca bitkilerin sağlığı değil, aynı zamanda bahçenin estetiği açısından da önemlidir. Bitkilerin ihtiyaçlarına uygun ışıklandırma stratejileri uygulanırken, farklı bitki türlerinin bir arada uyumlu bir kompozisyon yaratması da göz önünde bulundurulmalıdır.

Kış Aydınlatması

Kış mevsimi bahçenizin güzelliğini örtebilir ama doğru aydınlatma teknikleriyle bahçenizin tüm yıl boyunca güzelliğini koruyabilirsiniz. Ağaçlar ve bitkiler, bahçenizin canlılığını ve görsel cazibesini artıran önemli unsurlardır. Kış aydınlatması, bahçenizin doğal görünümüne uygun olarak ayarlanmalıdır. Kış aylarında bahçenin manzarası daha az güneşli olacak ve daha fazla geceleri aydınlatma gücüne ihtiyaç olacak. Bu nedenle, doğru aydınlatma malzemeleri seçmek önemlidir.

LED ışıklar, kış aydınlatması için en popüler seçenek haline gelmiştir. Hem enerji tasarruflu hem de uzun ömürlüdürler. Ayrıca, diğer aydınlatma seçeneklerine kıyasla daha parlaktırlar. Yerden aydınlatma, ağaçlarınızın gövdesi veya gölge kısımlarının aydınlatılmasını sağlayabilir. Bu, bahçenizin manzarasındaki derinliği artırır.

Ağaçlarınızın yaprak dökümüne bağlı olarak, sezon boyunca birkaç ışıklandırma düzenlemesi yapabilirsiniz. Kış aylarında beyaz veya mavi tonlarında ışıklar, bahçenize bir kar yağışı etkisi verebilir ve her mevsime uygun bir şekilde aydınlatma sağlayacaktır.

Ayrıca, kış bakımına dayanıklı aydınlatma malzemeleri seçmek önemlidir. İyi bir ışıklandırma, bahçenizin kış aylarında da güzel olduğunu garanti ederken, aynı zamanda malzemelerin dayanıklılığını da etkileyebilir. Soğuk hava, ışıklandırma malzemelerinde çatlamalara ve korozyona neden olabilir.

Sonuç olarak, bahçenizin kış aylarında da göz alıcı olması için doğru aydınlatma tekniklerini kullanın. LED ışıklar, yerden aydınlatma ve beyaz veya mavi tonlarındaki ışıklar kış için en iyi seçeneklerdir. Güçlü, dayanıklı malzemeler seçerek kış mevsimine hazırlanın.

Ayırt Edici Görünürlük

Bahçede ağaçların ışıklandırması, görsel açıdan şık bir görüntü yaratmanın yanı sıra güvenliği ve uygun görünürlüğü sağlamak için de önemlidir. Işığın ağaçlara nasıl vuracağı, gölge ve ışık dengesini etkileyebilir. Bu nedenle, ağaçlar ışıklandırılırken ayırt edici görünürlük ve gölgelerin kontrolü önemlidir.

Bahçede yer alan ağaçlar üzerinde ışıklandırma işlemi gerçekleştirirken, ağacın yapısına, kalınlık ve şekline dikkat edilmelidir. İlk adım olarak, görsel etki için ağaçların ana gövdesi ışıklandırılmalıdır. Daha sonra, dalların çıkış yerleri veya yaprakların yerleşimi de aydınlatılmalıdır. Bu, ağacın derinliğini, katmanlarını ve şeklini belirgin hale getirerek ağacın görsel bütünlüğünü korur.

Ayrıca, gözle görülen gölgeler ağacın önemli bir özelliğidir ve ışıklandırma sürecinde dikkatlice ele alınmalıdır. Gölgeler, estetik açıdan güzel bir görünüm ve ağacın doğal yapısını ortaya çıkarırken aynı zamanda ışıklandırmanın güvenliği açısından da önemlidir. Gölgeleri kontrol etmek için, ışıklandırmaların yönü ve açısı değiştirilerek gölgeler istenilen şekilde ele alınabilir.

Ağaçların etrafındaki diğer bitki örtüsü de gölge ve ışığı etkileyebilir. Diğer bitkilerin gelişebilmesi için yeterli ışığı almaları için ağaçların altında yer alan bitkiler de uygun bir şekilde ışıklandırılmalıdır. Bu işlemde, doğru aydınlatma cihazları, doğru ışık dalga boyları ve bitkilerin ihtiyacına uygun renk seçenekleri kullanılmalıdır.

Özetle, bahçe ağaçlarının ışıklandırılması sadece görsel bir etki oluşturmamaktadır. Işığın dalga boyları, yoğunluğu, açısı ve yönlendirmesi, gölgelerin kontrolü, bitki örtüsü gölgelerinin şekillendirilmesi aynı zamanda güvenli çevre yaratmak için de önemlidir.

Elektriksel Planlama

Açık hava aydınlatması için bahçedeki ağaçların ışıklandırması oldukça etkileyici bir görüntü oluşturur. Ancak unutulmaması gereken husus, bahçenin elektriksel planlamasının da yapılmış olmasıdır. Bahçenizde ağaçların ışıklandırılması ile ilgili bir plan hazırlamadan önce bir elektrikçi ile birlikte çalışmanızda fayda var.

Ayrıca, bahçenizdeki elektrik kaynaklarının tümünün güncel ve yeterli olduğundan emin olmanız önemlidir. Ağaçların ışıklandırılması için birçok farklı seçenek vardır, ancak her seçeneğin elektriksel gereksinimleri farklı olabilir. Bu nedenle, planlama aşamasında hangi ağaçların hangi tip ışıklandırma ile aydınlatılacağına karar vermeli ve buna göre elektriksel planlama yapılmalıdır.

Bahçenizdeki ağaçların ışıklandırılması için kullanacağınız aydınlatma sistemi ne olursa olsun, ağaçların etrafında bulunan elektrik prizlerinin sayısı, yüksekliği ve konumu önemlidir. Bu nedenle, elektriksel planlama aşamasında ağaçların belirlenmiş yerlerine göre, prizlerin yerleri dağıtılmalıdır.

Ayrıca, bahçede kullanılan aydınlatmanın sınırlı güç kaynağı kullanımı için tasarlanması gerektiğini unutmamalısınız. Yetersiz güç kaynağı, bahçenin genel elektriksel sistemini etkileyebilir ve diğer cihazları çalışmaz hale getirebilir.

Son olarak, kablolama sistemi de düzgün bir şekilde tasarlanmalıdır. Bahçenizdeki ağaçların ışıklandırılması için kullanacağınız kablolama sistemi, ağaçların etrafında dolaşacak şekilde doğru bir planlama ile yapılmalıdır. Ayrıca, kablolama sistemi çevreye zarar vermeyecek şekilde uygun bir şekilde yerleştirilmelidir.

Kısacası, bahçedeki ağaçların ışıklandırılması için elektriksel planlama yapmak oldukça önemlidir. Bu planlama, bahçenin güvenliğini sağlamanın yanı sıra, ağaçların sağlığını da koruyacaktır. Ayrıca, doğru bir elektriksel planlama ile bahçede kullanılan ışıklandırma sistemlerinin ömrü de uzatılabilir.

Güç Kaynağı Seçimi

Bahçede ağaçların ışıklandırılması için güç kaynağı seçimi oldukça önemlidir. Bu seçim, ekonomik faktörler, enerji güvenliği, ve kullanım kolaylığı açısından dikkatle düşünülmelidir.

En yaygın güç kaynaklarından biri LED ışıklandırmadır. Doğru renk seçimiyle, LED ışıklar enerji tasarrufu sağlayarak ekonomik bir seçimdir. Bununla birlikte, birim başına daha düşük watt olmasına rağmen, başlangıç maliyeti oldukça yüksektir.

Bir diğer seçenek ise halojen aydınlatmadır. Çok daha düşük maliyetli bir seçenek olan halojen aydınlatma daha güçlü bir ışık sağlar. Ancak, daha az enerji tasarrufu sağlar ve daha kısa bir kullanım ömrüne sahiptir. Ayrıca, halojen aydınlatmanın ısınması dolayısıyla yangın riski taşıdığı da unutulmamalıdır.

Seçtiğiniz güç kaynağı ne olursa olsun, elektrik güvenliği yönünden işin uzmanına mutlaka danışılmalıdır. Ayrıca, enerji kaynağına göre kablo yönetimi de göz önünde bulundurulmalıdır. Bir bahçede kullanım için uygun olan tek tip güç kaynağı olmadığından, enerji kaynağı seçimi ve kablo yönetimi işi, profesyonel bir elektrikçi tarafından yapılmalıdır.

Güç kaynağı seçiminin yanı sıra ağaçların özelliklerine bağlı olarak seçilmesi gereken dekoratif ışıklar vardır. Özellikle geniş ağaçların ışıklandırılması için geniş açılı, parlak ve dayanıklı projektörler kullanılması gereklidir. Ağaç ışıklarının yüksek kaliteli bir elektrik kaynağına bağlanması, güvenli ve estetik bir bahçe aydınlatması için en önemli unsurlardan biridir.

Kablo Yönetimi

Bahçe aydınlatması yaparken kablo yönetimi oldukça önemlidir. Unutmayın, görsel olarak hoş bir bahçe oluştururken, aynı zamanda kablo düzeninin sağlam olması gerekmektedir. Aksi takdirde, çirkin bir kablo yumağı ortaya çıkarak bahçenizdeki estetiği bozabilir. Bu nedenle, kablo yönetimi için belirli adımlar izlenmelidir.

Kablolarınızı gizlemek için zeminde açılan hendekler en iyi seçeneklerden biridir. Kablolarınızı açacak bir çizgi çizin ve sonrasında bu çizgiyi izleyerek bir kanal açın. Kanala kablolarınızı yerleştirin ve ardından hendek tekrar kapatın.

Bir diğer yöntem de kablonun bahçenizdeki bitkilerin arkasında gizlenmesidir. Ağaçlara veya çitlere yapıştırılarak veya kabloların gömüldüğü bir delik açılarak bu yöntem uygulanabilir.

Eğer bahçenizde çok fazla ağaç varsa, tüm kabloları gömme imkanınız yoksa, açık havada kullanım için tasarlanmış, ince uzun IP korumalı kablosu olan bahçe ışıklandırma kablolarını tercih edebilirsiniz. Bu, neme, sıcaklığa ve UV ışınlarına karşı dayanıklıdır.

Kablo yönetimi, bahçeniz için en önemli adımlardan biridir ve görsel olarak hoş bir etki yaratmanıza yardımcı olacaktır. Ancak dikkatli olmanız gereken diğer bir nokta ise kabloların doğal yaşam alanlarına zarar vermemesi gerektiğidir. Yerdeki kablolara takılmamak için bahçenizde yürürken dikkatli olmalısınız.

Bakım ve Güvenlik

Bahçe aydınlatması yaparken, ağaçların sağlığına zarar vermemek çok önemlidir. Uygulanan aydınlatma sistemi ağaçlar için yararlı olmalıdır, aksi halde sağlıklarını tehdit edebilir. Bu nedenle uzmanlar, ağaçların ışıklandırılmasıyla ilgili yöntemlerin doğru seçilmesi gerektiğini belirtmektedirler.

Bahçe aydınlatması, ağaçların doğal yaşam alanına zarar verebilir, özellikle de çok yüksek ışıklandırma yapıldığında. Ağaçların yapraklarına ve dallarına doğrudan yönlendirilen ışık, uzun vadede zarar verebileceği için, aydınlatma sistemi bu açıdan dikkatle planlanmalı ve uygulanmalıdır.

Ayrıca, aydınlatma sistemlerinin ağaçlara yakın yerleştirilmesi halinde, insanlar ve hayvanlar için tehlikeli olabilecekleri için güvenlik konusunda da önlemler alınmalıdır. Yüksek gerilimli kabloların açıkta bırakılmaması, sadece suya dayanıklı malzemelerin kullanılması gibi önlemler alınmalıdır.

Güvenlik ve bakım açısından, bahçe aydınlatması için LED ışıklar tercih edilmelidir. Bu ışıklar, enerji tasarruflu, dayanıklı, uzun ömürlü ve ağaçların sağlığını korumak için en uygun olanlardır. Ayrıca, bu ışıkların çıktığı dalga boyu önemlidir. Uzmanlar, ağaçların sağlığı için en uygun dalga boyunun 5000 Kelvin (K) olduğunu önermektedirler.

Sonuç olarak, bahçe aydınlatması için planlama yaparken, ağaçların sağlığı ve doğal yaşam alanları göz önünde bulundurulmalıdır. Aydınlatma sistemleri doğru seçilerek, ağaçların sağlığı korunabilir, insanlar ve hayvanlar için güvenli hale gelebilir.

Sulama ve Besleme

Ağaçların sağlıklı bir şekilde büyüyebilmesi için düzenli sulama ve besleme yapılması gerekir. Sulama işlemi, ağacın türüne ve yetiştiği bölgenin hava koşullarına göre farklılık gösterir.

Örneğin, nemli bir bölgede yetişen ağaçlar daha az sıklıkla sulanırken, kurak bir bölgede yetişen ağaçların daha sık sulanması gerekir. Ayrıca, özellikle sıcak yaz günlerinde, ağaçların her gün sulanması gerekebilir.

Besleme işlemi ise, ağaçların yetiştiği toprağın özelliklerine göre farklılık gösterir. Genellikle ilk baharda yapılan gübreleme işlemi, ağacın büyümesini ve sağlıklı yaprakların oluşmasını sağlar.

Ayrıca, ağaçların meyve verimliliğini artırmak için de besleme işlemi önemlidir. Bu nedenle, ağaçların sağlığı için düzenli bir sulama ve besleme planlaması yapılması gerekmektedir.

Doğal Yaşam Alanlarına Etkisi

Ağaç ışıklandırmasının bahçedeki doğal yaşam alanlarına etkisi oldukça önemlidir. Bahçedeki hayvanlar, bitkiler ve diğer yaşam formları da bu aydınlatmadan etkilenebilir. Bu nedenle, bahçe aydınlatması yaparken, bu etkenleri göz önünde bulundurmak önemlidir.

Aydınlatma, bazı hayvan türleri üzerinde etkili olabilir. Örneğin, bazı kuşlar uyurken karanlıkta sessizleşirler, ancak ışıklandırılmış bir bahçede daha fazla aktivite sergileyebilirler. Bu nedenle, doğal yaşam alanlarına yönelik etkileri azaltmak için, uygun bir aydınlatma düzeni kurulmalıdır.

Ayrıca, bahçedeki bitkilerin büyümesi de ağaç ışıklandırmasından etkilenebilir. Bazı bitki türleri, fazla ışık nedeniyle kuruyabilir veya solabilirken, diğerleri daha fazla ışığa ihtiyaç duyabilir. Işığın miktarı ve yoğunluğu bitkilerin sağlığı için önemlidir. Doğal yaşam alanlarına daha az etki etmek için, aydınlatma düzeni bitkilerin büyümesini olumsuz etkileyici olmamalıdır.

Ağaç ışıklandırması ayrıca, gece boyunca sivrisinekler ve diğer böcek türlerinin çeşitliliğini de etkileyebilir. Bazı böcek türleri, ışığı takip ederek çevresinde dolaşabilirken, diğerleri ışığa doğru çekilmezler. Bu nedenle, doğal yaşam alanlarının korunması ve arttırılması için uygun bir aydınlatma düzeni kurulmalıdır.

Sonuç olarak, ağaç ışıklandırması yaparken, bahçenin doğal yaşam alanlarına olan etkilerini dikkate almak önemlidir. Hayvan, bitki ve böcek türlerinin korunması için uygun bir aydınlatma düzeni kurulmalıdır.